1. Bilgisayar yazılımı nedir?
Bilgisayarlara yüklediğimiz ve belirli bir işlemi gerçekleştirmemize yardımcı olan işletim sistemi, oyunlar ve programlar gibi elektronik bilgilere yazılım denir.
Bilgisayar yazılımları kullanım haklarına göre 4’e ayrılmaktadır. Bunlar:
Lisanslı Yazılım: Kullanım hakları satın alınarak veya sözleşme ile kullanılabilen yazılımlardır. (örnek: Windows Vista, Office 2007)
Demo Yazılım: Tanıtım programlarıdır. Yazılımın sadece belirli özelliklerinin kullanılabileceği kısıtlı sürümüdür. (örnek: Oyun demoları)
Paylaşılan Yazılım (Shareware): Tam sürüm programlardır. Ancak kullanım süreleri veya miktarları sınırlıdır. (örnek: Antivirüs programları)
Ücretsiz Yazılım (Freeware): Dağıtımı ve kullanımı tamamen ücretsiz ve kısıtsız olan yazılımlardır. (örnek: Live Messenger, Winamp)
2. Başlıca yazılım çeşitleri.
İşletim Sistemleri: Bilgisayarların çalışması ve bilgisayar donanımının yönetilebilmesi için gerekli olan temel yazılımlardır. Bilgisayar donanım parçalarını ve yazılımlarını işletim sistemi aracılığı ile yönetiriz. Bilgisayar kullanıcıları olarak bizler bilgisayarın yapmasını istediğimiz işlemleri bilgisayara yaptırmak için işletim sistemlerini kullanırız. (Şekil.1) Günümüzde popüler olan başlıca işletim sistemleri Windows XP, Windows Vista ve çeşitli Linux sürümleridir.
Programlar: Bilgisayarın temel yazılımı olan işletim sistemi üzerine kurulan ve çeşitli işlemlerin yerine getirilmesini sağlayan yazılımlara genel olarak program denilmektedir. Örneğin, müzik dinlemek için Windows Media Player isimli programı, internet üzerinden tanıdıklarımızla sohbet etmek için Windows Live Messenger isimli programı kullanabiliriz. Programlar işletim sistemleri üzerine kurulur ve kurulan program işletim sistemine uygun olmalıdır.
Oyunlar: Bilgisayar kullanarak oyunlar oynamak ve eğlenmek için hazırlanmış yazılımlardır. 1 disketten ufakları da 1 DVD (3000+ disket) kadar büyükleri de vardır.
Virüsler: Bilgisayar donanımına zarar vermek, işletim sisteminin ve diğer yazılımların işlemlerine engel olmak ya da izinsiz olarak kişisel bilgilerin çalınmasını sağlamak gibi ahlak dışı amaçlara yönelik olarak geliştirilen kötü huylu bilgisayar yazılımlarıdır.
